SA KAGANAPAN NG PANAHON!

Dakilang Kapistahan ni Maria, Ina ng Diyos

Enero 1, 2012

Mga Pagbasa: Bilang 6:22-27 / Gal 4:4-7 / Lucas 2:16-21

Noong nakaraang dalawang taon, ang pamagat ko sa kapistahang ito ay “Pagdating ng Panahon.” Sa taong ito, binabalika ko ang isang salitang laging mali ang paggamit ng mga nagbabalita sa radio at TV – kaganapan! Pag ginagamit nila ang salitang ito, ang ibig nilang sabihin ay ang mga nagaganap sa kapaligiran, pero ang kaganapan ay nangangahulugang kabuuan, ang pagiging ganap na kompleto ng isang bagay o gawain, tulad ng kaganapan ng kaligtasan natin bilang tao.

Maraming kulang sa buhay natin. Maraming hindi ganap, hindi ayos, hindi tapos, hindi kompleto. Laging kulang ... laging bawas ... laging hindi sapat ang lunas, at laging mayroon pang hinahanap. Hindi naibigay lahat ni Santa Claus ang hinihingi ng mga bata. Para sa maraming lugar na nasalanta ng baha, wala ni anino ni Santa Claus ang nakita, bagkus anino at katotohanan ng kahirapan, pagluluksa, at kamatayan. Bagama’t ang matuwid na daan ang ipinangalandakan ng administrasyon, alam natin na pati ang mga tulong na galling sa ibang bansa ay nagagawan ng paraan, nahihilot, nagkukulang, at may ibang nakikinabang. Sa kabila ng sinasabing pagpupuksa ng katiwalian, alam natin kagabi na ang mga paputok ay patuloy na gumawa ng sari-saring mga problema para sa lahat. Alam nating may daan-daang naputulan ng kamay, o paa, o naging sanhi ng pagdurusa ng mga taong walang kamalay-malay.

Kapos ang lahat sa mundong ibabaw. Walang taong nagsasabing sapat ang kanilang pera  at yaman. Wala pa akong naririnig na nagwika na labis-labis ang kanilang nakakamit o pinanghahawakan. Ang mga payat ay hindi lubos na payat, ayon sa kanilang kagustuhan, o dili kaya’y sobrang payat. Ang matataba ay sobra ang taba, o mataba sa mga maling bahagi ng katawan. Ang mga hirap ay laging nag-aasam, laging naghahanap, at laging naghihintay, at mga nanggigitata sa salapi ay gusto pang magkamal nang higit pa, bukod pa, at labis pa. Walang naging Mayor o Governor o Congressman o Senador na hindi naghangad na manatili sa posisyon at humigit pa. Walang labis; laging kulang! Hindi sobra; laging may puwang!

Nguni’t ngayong araw na ito, isang kaganapan ang naganap. Ito ang kaganapan ng panahon para sa Diyos, ang pagsusugo sa kanyang bugtong na Anak, sa pamamagitan ni Maria, Ina ni Kristo, Ina ng Diyos.

Sa paksaing ito, walang kulang, walang puwang, at walang guwang. Ito ang magandang balitang ipinamudmod sa mga taong may mabubuting kalooban. Nguni’t tingnan natin kung paano nangyari ang sinasabi nating naganap para sa ating kaligtasan?

Misteryo … hiwaga … parang kulang … parang mahirap paniwalaan, pero dapat nating tanggapin at pagnilayan.

Ang balita, diumano ay naganap nang dumating ang kaganapan ng panahon … Pagdating ng tamang panahon, nagsilang ang isang babae ng isang sanggol na lalaki.

Pagsapit ng kaganapan ng panahon, nangyari ang ipinangako niyang magaganap. Sa pamamagitan nino?

Ng mga taong hindi ganap … ng mga taong hindi labis, kundi kulang … mga taong walang kapangyarihan, at hindi nalulupasay sa kasaganaan. Ito si Maria, na sapagka’t hindi ganap ay pinuspos ng Diyos ng biyaya … ginanap, kinumpleto, itinangi at nilukuban ng Espiritu Santo.

Sino pa? ang mga pastol na hindi naman dapat nagbabalita at nagmamadali … mga taong nakatali kumbaga sa lupa tulad ng kanilang kawan… mga taong sanay maghintay, at hindi bihasang nagmamadaling pupulas tungo sa kung nasaan ang kabihasnan.

Ang mga taong salat, mga taong kulang, at walang anumang kalalabisan, ang siyang pinili ng Diyos. Sila ang tinawag. Sila ang sinugo. Sila ang inatangan ng magandang balita. At sapagkat sila ay bukas ang puso sa anumang marinig at makita, sila ang nagmamadali, nagtatakbo, at nagbulalas ng ibinulalas ng mga anghel mula sa kalangitan!

Ito ang kasagutan sa ating kakulangan. Ito ang pampuno sa ating kababawan at kabaliwan. Sa dami ng kulang at guwang sa buhay natin, kailangan natin ng biyaya mula sa itaas. Kailangan natin ng tunay na makapagbibigay-kasagutan sa lahat ng ating mga katanungan, sa makapagbibigay kahulugan sa isang buhay na tila walang kakabu-kabuluhan.

Sa gitna ng kadilimang ito na bumabalot sa ating lipunan, matapos ang susun-susong mga problema at sanhi ng kamatayang pisikal at moral, sa pagkawala ng katigan ng ating pamumuhay-moral dahil sa sobrang pagkabalisa upang punuin ang lahat ng kulang, at gumawa ng pera at yaman, maging galing sa nakaw at pandaraya ... kailangan natin ng balita mula sa mga pastol na marurumi at mababaho, ngunit nagbubusilak sa mata ng Diyos sapagka’t sila ay nagmadali at nagbalita.

Bagama’t hindi sila kagyat pinaniwalaan, at namangha ang marami sa kanilang mga sinabi at ipinagbigay-alam, kailangan natin ng mga pastol na nagtuturo sa tama, mga obispo at pari at katekistang naghahatid sa tama at wastong pamumuhay moral, at hindi mga taong nagmamadali lamang paramihin ang pera at palawigin ang kanilang kapangyarihan at panunungkulan kuno sa bayan.

Kailangan nating magdilang pastol, at hindi anghel, na magsasabi rin ng magandang balita na sa kaganapan ng panahon, ay sumilang na ang sanggol sa tulong ng isang babaeng ipinagpipitagan natin, si Maria, Ina ni Kristong Anak ng Diyos, Ina ng Diyos!

NAMALAS, NAHAYAG, NAGANAP AT NAGAGANAP PA!

Araw ng Pasko (B)

Disyembre 25, 2011

Mga Pagbasa: Is 52:7-10 / Heb 1:1-6 / Jn 1:1-5.9-14

Marami tayo ngayong natututunan sa mga naganap sa nakaraang linggo. Marami tayong naririnig, maraming nalalaman ... At ang isa rito ay walang iba kundi, pareho pa ring sobrang pamumulitika ang sanhi ng pagkamatay ng marami sa Cagayan de Oro at Iligan.

Mahirap ikubli ang bagay na madaling mamalas. Mahirap itago ang bagay na kagya't rin namang nahahayag, kapag ang crisis ay sumagi sa ating buhay. Dito nakikita kung anong uri ng pinuno mayroon ang bayan, kung anong uri ng tao ang naghahawak ng panunungkulan, at kung ano-anong palusot ang paiiralin, maiwasan lamang ang pananagutan.

Marami na rin tayong pinagdaanang trahedya. Sa Cherry Hills subdivision, lumitaw ang napakaraming sisihan. Lumabas ang mga gumawa ng isang bagay na hindi makatatagal sa tulad na pinagdaanang calamidad. Sa Ozone disco, maraming imbestigasyon ... maraming mga pag-aaral, at marami ang diumano'y dapat managot. Dumaan ang Pepeng, sumirit and Ondoy. Daan-daan ang namatay, subali't wala pa rin ang nanagot. Wala pa ring hustisya, at wala ni isa mang nagputol ng puno sa gubat ang pinatawan ng anumang parusa.

Sa araw na ito ... araw ng kagalakan, araw ng pasasalamat, gustuhin man natin kalimutan ang naganap, ay hindi makatkat sa isipan natin ang mga larawang tumambad sa ating paningin. Hindi ko sanang pabigatin pa ang inyong mga damdamin, subali't tungkulin ko bilang Pari ang magbigay kahulugan sa nagaganap sa buhay natin ayon sa liwanag ng ebanghelyo, ayon sa liwanag ng pananampalatayang Kristiyano.

At ito ang simula ... namalas natin ... nabanaag natin ... ang alin?  ... ang siyang ipinahayag sa mula't mula pa - ang pangakong naghihintay ng katuparan at kaganapan ... ang pangakong sanggol na isisilang mula sa angkan ni David, na siyang pinangunahan ni Juan Bautista bilang tila isang "advanced party" o tagapagbalita.

Subali't mas madaling mamalas ang anumang malas, ang anumang masama, ang anumang lisya sa kagandahang kaakibat ng ating pagkakilala sa Diyos. Sabi nga nila, kapag ang isang aso ay kumagat sa isang tao, hindi balita ito. Hindi ito kikita. Pero kapag ang tao ang kumagat sa aso, ito ang balita ... ito ay isang scoop ... isang balitang aalingawngaw sa alapaap at sa internet.

Ang gawang mabuti, ayon kay Shakespeare, ay malimit inililibing kasama sa mga buto ng gumawa, pero ang gawang masama ay nananatiling buhay sa alaala ng balana.

Ibahin natin ang balita ng Pasko. Hindi ito nakahanay sa mga posibleng maaring mangyari ... Ito ay isang katotohanang naganap, katotohanang namalas, nahayag, at naging totoo para sa katulad nating ang pag-asa ay nakatuon sa langit.

Marami tayong inaasam. Marami tayong hinihintay. Maraming tayong gustong mangyari. Ngayon pa man, ang mga mahihilig sa mga electronic gadgets ay naghihintay na ng iPhone 5, ng lahat ng makabagong smartphone na ang nilalamang datos ay pawang nasa cloud, sa alapaap, at wala nang kailangang hard disk.

Nguni't ang bataya ng lahat ng ating pag-aasam at kakayahang maghintay ay naganap na ... dumating na ... isinilang na - ang Kristong Panginoon at Mananakop. Ito ang Pasko. Hindi lamang ito isang paggunita. Hindi lamang ito isang anibersaryo ng pagsilang. Hindi lamang ito isang birthday, o pagdiriwang dahil sa paggunita sa isang bagay na malayo na sa guni-guni at karanasan. Hindi ito tulad ng pag-aala-ala sa araw ng kalayaan.

Sa mga anibersaryo, sa mga paggunita at pagdiriwang ng pag-alala, walang nagaganap kundi ang pagbabalik-isip sa mga taong dapat ay makagunita. Sa araw ng Pasko, ang araw na hindi naman eksaktong araw nga ng pagsilang ng Panginoon, higit pa sa paggunit ang ating pakay ... higit pa sa mababaw na pag-alala. Ito ay hindi rin lamang isang pagsasadula ng bagay na gusto nating buhayin muli sa alaala.

Ito ay isang pagdiriwang na naglalagay sa isang pangyayari sa larangan ng personal at pangkalahatang karanasan ng lahat, ngayon, noon, bukas, at sa walang hanggang panahon.

Namalas natin... nabanaag natin ... naganap at nakita natin. At ito ang puno at dulo ng pangakong laman sa unang pagbasa: "Sa lahat ng bansa, ang kamay ng Poon na tanda ng lakas ay makikita ng mga nilalang, at ang pagliligtas ng ating Diyos ay tiyak na mahahayag."

Ito ang katiyakang ngayon ay idinideklara ni Juan: "Naging tao ang Salita at siya'y nanirahan sa piling natin. Nakita namin ang kanyang kapangyarihan at kadakilaan, puspos ng pag-ibig at katapatan."

Tunay ito. Hindi ito isang larawan lamang. May "pulp bits" ika nga, hindi lang sound bytes, o digibytes. May kagat ... may kinalaman sa buhay natin noon, ngayon, at magpakailanman.

Naging tao ... nagkatawang-tao ... naging tulad natin at nakipamayan sa atin. Ito ang Pasko, pista ng katotohanan at kaganapan. Damang-dama at kitang-kita natin ang bunga ng kanyang pagkakatawang-tao - sa dami ng istorya ng kabaitan, at pagiging dakila ng maraming namatay sa baha. Sa kanilang nalalapit na pagpanaw, marami sa kanila ay nakagawa ng mga bagay na bayani lamang ang nakagagawa subali't nagawa nila. Nakuha nilang tulungan ang iba, kahit hindi nila kayang tulungan ang sarili.

Kitang kita natin ito sa napakaraming taong isusubo na lamang nila ay ibibigay pa sa mga nasalanta, mga taong hindi na humingi ng pagkilala, basta't makatulong lamang sa naghihirap. Damang-dama at kitang-kita natin na ang Diyos na nakipamayan sa atin, ay nananatiling buhay sa pamamagitan ng maraming nag-aasal bayani, nag-aalay ng sarili sa maraming paraan, at gumagawa ng tulad ng ginawa ni Jesus, na bagama't hindi siya tinanggap ay naparuon sa mundong makasalanan, upang tayo ay sagipin.

Pasko nga ngayon. Buhay ang Diyos. Buhay ang kanyang pangaral at halimbawa. Kasama ka ba sa nagpapamalas, nagpapahayag, at nagpapaganap sa Kaniyang halimbawa at pangaral?

PAG-ASANG MITHIIN, PAG-ASANG DAPAT GAWIN

Ika-9 na Araw ng Simbang Gabi (B)

Disyembre 24, 2011

Mga Pagbasa: 2 Sam 7:1-5.8-12.14.16 / Lu 1:67-79

Nakarating na tayo sa pagwawakas ng ating pagpupuyat, o pag-bubukod ng panahon para sa pagsisimba (o pagbabasa ng mga pagninilay na ito sa maraming lugar sa buong mundo kung saan tayong mga Pinoy ay naruruon at walang Misa de Gallo). Napatda ang ating mga masayang pag-aasam at paghahanda sa ikalawang araw, nang mabunyag sa buong mundo ang trahedyang naganap sa Mindanao, higit sa lahat, sa Cagayan de Oro at Iligan. Nagulantang ang marami. Nawasak ang mundo nang maraming mga nasawian at nawalan ng lahat sa kanilang buhay. Nagkaroon ng malaking bahid ng kalungkutan at pag-aagam-agam ang dapat sana'y masayang paghihintay sa araw ng Kapaskuhan.

Subali't hindi yata maiaalis sa Pinoy ang pagiging matiisin, matapang ang loob, at matibay ang kaloobang pagharap sa sari-saring pagsubok. Magpahangga ngayon, bagama't halos hindi ko matingnan ang mga larawan at mga video, pati ang mga dramatikong pagliligtas ng mga buo-buong pamilyang nakalutang sa mga troso sa Iligan bay, at sa iba pang lugar, at ang kalunus-lunos na larawan ng mga nasawi at napatid nang biglaan ang kanilang pangarap at paghihintay, may nagsasabi sa aking tingnan pa rin at ipamahagi sa buong mundo ang katapangan ng kapwa natin kababayan.

May isang hibla ng kagandahang-loob ang nababasa at nahihinuha natin sa unang pagbasa - ang magandang balakin ni David na ipagpagawa ng tahanan ang kaban ng tipan. Bagama't tulad nang nasabi ko sa pagninilay sa Ika-4 na Linggo ng Adbiyento, na posibleng may halong yabang ang plano ni David, hindi pa rin natin maipagkakailang mayroon siyang isang magandang layunin, na bunga ng dinaranas niya noong kasaganaan.

Sinasaad sa pagbasa natin mula sa ikalawang aklat ni Samuel: "Si David ay panatag nang nakatira sa kanyang bahay." Nguni't sa kanyang kapanatagan, ay hindi naglahong lubusan ang pag-iisip niya sa kapakanan ng iba, higit sa lahat, sa Diyos, na ikinakatawan ng Kaban ng Tipan, na nakalagak lamang sa isang tolda. Nagbunsod ito upang magbalak siyang gawan ng tahanan (templo) ang Kaban. Sa kanyang kabutihang-palad, ay nakuha rin niyang isipin ang iba, hindi lamang manatili sa pagpapasasa sa magara niya at panatag na kalagayan.

Ito ang nakikita ko ngayon sa bayan natin. Dagsa ang dating ng mga tulong na ipinagkakaloob ng mga panatag na naghihintay sa kapaskuhan. Kinancela ng AFP ang kanila "ball" o sayawan bilang pagdiriwang ng anibersaryo. Maraming nagpaliban o nagbawas ng kanilang mga Christmas Party para maipagkaloob na lamang ang gagastusin sa mga nasalanta. At ang karamihang tulong ay galing rin sa mga simpleng tao, sa mga walang masyadong kalabisan sa buhay, at wala rin masyadong inaasahan. Gaya ng nasabi ko na, ang mahihirap rin ang sila ring tumutulong sa kapwa mahihirap, at sa kabila ng matutunog na pangakong tulong mula sa mga naglilingkod, ay kalimitang nauuwi lamang sa tinatawag na "media moment" o "photo opportunity."

Puede nating mabasa ang magandang balitang nagkukubli ngayon sa katauhan ni David, at sa personahe ni Zacarias. Dalawang magkasalungat na larawan. Si David ay isang pastol ng kawan sa kanyang pagkabata. Sanay sa pagbabanat ng buto sa parang. Bihasa sa paghahatid ng kawan maging sa madilim at malamig na gabi. Si Zacarias ay bihasa sa templo, isang taong nakikipagtalamitam sa mga paham, sa mga marurunong at mga aral, at mga taong ang propesyon ay ang pagiging banal, at tagapaglingkod sa templo.

Ang simula ni David ay malayo sa karangyaan. Ang simula ni Zacarias, antemano, ay malapit sa larangan ng mga umuugit ng tadhana ng bayan ng Israel. Ngunit ang dalawa ay nagkahugpong at nagkapareho sa pagnanasa ng higit pa sa kanilang narating. Si David, bagaman at may halong kayabangan, ay nakaisip gumawa ng bagay tulad ng kanyang narasanan. Panatag na siya sa kanyang tahanan, at dahil dito'y ginusto niyang gawan ng templo ang kaban. Si Zacarias ay panatag na rin habang nagpapalubog ng araw. Wala na siyang inaasam pa. Wala na siyang iba pang pangarap.

Ngunit silang dalawa ay inatangan ng matinding pananagutan ... bilang Hari, at bilang Ama ng natatanging sanggol na may mas matindi pang panunungkulan. Hindi sila umurong sa responsibilidad. Hindi sila nagtago at nagpatumpik-tumpik bago harapin ang pananagutan.

Dito ngayon makikita ang tunay na awa at habag, tunay na pananampalataya o ang hungkag na pakitang tao lamang o ampaw na pananalita nating lahat. Dito mapapatunayan ang lalim at lawak at tayog ng ating pananampalataya. Dito makikilala ang tunay at ang peke, ang lantay na ginto o ang tanso, ang tunay na diamante o ang puwet lamang ng baso. To believe is to believe in, ika nga. Ang pananampalataya sa ating Diyos ay dapat mauwi sa pagtataya ng sarili para sa kanya at sa kanyang mga nilalang. Sa Latin, ang "fides qua" ay dapat mapagyaman ng "fides quae," at ang dalawang ito ay dapat laging magka-akibat. Ang pananampalatayang naghahatid sa atin upang ipahayag ang nilalaman ng ating paniniwala (fides quae) ay dapat kaakibat ng paniniwalang nagbubunsod sa atin upang kumilos, gumawa, at magpakitang gilas sa Diyos, una sa lahat.

Narito ngayon ang buod ng magandang balitang dapat nating baunin sa katapusang ito ng Simbang Gabi. Mag-asal David tayo. Huwag tayong maging panatag na lamang at masaya sa ating marangya at magandang katayuan. Huwag tayong manatili sa isang saloobing walang paki-alam at pakikibaka sa tadhana ng ating bayan. Huwag tayong masadsad lamang sa isang pamamalakad ng isipang, kung hindi malapit sa akin at hindi ko nakikita at nararamdaman ay hindi totoo, at wala tayong pakialam.

Matindi ang panawagan sa atin upang maki-alam sa maraming bagay - sa pagbabago ng klima, sa pagkakalbo ng ating mga kagubatan, sa walang habas na pagsisira sa lahat ng kaloob ng kalikasan, para lamang yumaman at kumita ng ilang pirasong pilak, sa isang uri ng politikang tanging sila lamang at sila lamang ang tila puedeng "maglingkod" sa bayan, mula se Lelong, hanggang sa Lolo, hanggang sa anak, asawa, apo, apo sa tuhod, at pamangkin at iba-ibang uri ng "inangkin."

Tinatawagan tayo upang magmalasakit, hindi lang sa tahanan ng kaban, bagkus sa kaban ng bayan, at kaban ng lahat ng ating kagandahang-asal bilang Pinoy. Inaasahan tayo, tulad ni Zacarias, na hindi nag-atubili, bagkus umako sa tungkuling dumating sa buhay niya, kung kailan dapat siya ay namamahinga na.

Higit sa lahat, tinatawagan tayong lahat, na matutong magpasalamat, sa kabila ng lahat, sa kabila ng susun-susong mga pagsubok. Karamihan dito ay gawa ng kapwa natin. Karamihan sa paghihirap ng marami ay bunga ng katakawan ng iba nating kababayan.

Ang pagmamalasakit na higit sa lahat ay dapat nating gampanan ay ang paglaban sa lahat ng uri at matinding kapangyarihan ng puwersa ng kasalanan, simula sa ating puso, simula sa ating kalooban, simula sa kaibuturan ng ating pagkatao.

May pag-asa ba? Oo ... hanggang tutulad tayo kina David na nakapagmuni-muni at siya pa ang sinabihang siya mismo ang bibigyan at gagawan ng Diyos mismo ng isang bahay na bato at walang hanggan! ... hanggang may kakayahan tayong mag-asal Zacarias, at hindi uurong sa pananagutan!

Maligayang Pasko sa inyong lahat!

PARANG APOY NA NAGPAPADALISAY

Ika-8 Araw ng Simbang Gabi (B)

Disyembre 23, 2011

Mga Pagbasa: Mal 3:1-4.23-24   / Lucas 1:57-66

PARANG APOY NA NAGPAPADALISAY

Gayak na sana akong mamuno sa isang pag-akyat muli sa bundok sa Benguet matapos ang Pasko,  sa Mt. Pulag, ang ikalawang pinakamataas ng bundok sa Pilipinas, sunod sa Apo. Subali't sa mga araw na ito, bukod sa sinapit ng mahigit isang libo sa Mindanao, at marami pang tumatangis at naghihirap, at sapagka't pati sa hilagang Luzon ay tila wala pa ring tigil ang ulan, hindi angkop na kami ay sumuong sa panganib para lamang makipagniig sa kalikasang nagmamaktol, kumbaga.

Kinancela ko na ang aming lakad. At gagamitin ko na lamang ang panahon sa paghahanda para sa isang serye ng seminar na aking ibibigay sa Hong Kong sa unang Linggo ng Enero sa bagong taong darating.

Isang pagdadalisay ang proseso ng pag-akyat sa bundok. Bago pa man gawin ito, matinding preparasyon ang kinakailangan ... pagbabawas ng timbang, pagsusunog ng taba, at pagsasanay ng buto at kalamnan upang mabata ang walang patid na tila pag-akyat sa walang katapusang hagdan patungo sa alapaap. Bukod sa rito, ang kasanayang umiwas sa mga balakid, sa mga natural na patibong saanmang dako, ang maging bihasa sa pag-iwas sa potensyal na mga panganib, lalu na ang kakayahang manguyabit at gumapang sa mga lugar na kung ikaw ay madulas ay isa ka nang estadistika pag-uwi, kung iuuwi ka ng mga kasama mo.

Ang pagdadalisay na ito ay mahirap. Mahirap magbawas ng timbang. Mahirap magpatatag ng mga kalamnan at kasu-kasuan. Mahirap magpawis at magbanat ng mga butong matagal nang napahinga sa trabahong mental ay trabahong laging nakaupo at nag-iisip.

Nguni't tapatin natin ang sarili. Kailangan natin tuwina ng pagdadalisay. Kailangan natin ng walang tigil na pagpapanibago, walang katapusang pagsisikap maging higit pa, lampas pa, at lalu pang mahusay sa lahat ng aspeto ng buhay.

Ito ang isang tinutumbok ng unang pagbasa halaw kay Propeta Malaquias. May halong takot at pangamba ang mga larawang ikinikintal niya sa atin. "Sino," aniya, "ang makatatagal pagdating ng araw na iyon? Sino ang makahaharap pag siya'y nagpakita na?" Larawan ito ng sugong mananakop na magpapamalas ng tiyakang paglilinis, tiyakang paghahanda, at hindi isang larawan ng isang sugong patumpik-tumpik ang malamya sa paghahanda sa mga taong naghihintay sa kanyang pagdating.

Ito ang larawan ng isang sugong hindi patay-patay kumbaga, hindi urong sulong, at lalung hindi tila isang jellyfish na walang buto at walang kalasag na matigas at matibay.

Heto ang tinutumbok ni Propeta Malaquias. Ang sugong darating ay may mga hinihingi sa atin, may mga dapat tayong gampanan at gawin, at may mga dapat na mga alituntunin.

Hindi ito isang pasyal lamang sa Luneta o sa ilalim ng buwan. Ito ay may kinalaman sa tama at wastong pag-uugali at pamumuhay. At para marating ang wasto, ay dapat magdaan sa pagdadalisay.

Walang lantay na ginto ang hindi magiging puro at dalisay kung hindi manggagaling sa isang lantayan, sa isang proseso ng paglilinis, pagpapakabuti, at pagdadalisay. At alam nating lahat na ang lantayan ng ginto ay hindi lamang nakukuha sa ihip ng hangin. Hindi ito nakukuha sa simpleng pagtatahip, o pagpapahangin lamang tulad ng pinahahanginan ang bagong bayong palay. Ang lantayan ng ginto at pilak ay pinadadaanan ng matinding apoy, at tanging sa pamamagitan lamang ng apoy, nagiging dalisay at lantay ang ginto at pilak.

Ang ating bayan ay matagal nang nagdadaan sa matinding lantayan. Hanggan ngayon, tayo ay sinusubok at pinadadalisay sa maraming mga suliranin at problema, at mga trahedyang patung-patong. Sa makamundong pagkilatis, tila walang katuturan ang mga suliraning ito. Nguni't sa mata ng Diyos, ang lahat ay may kabuluhan, may katuturan, may dahilan, at may patutunguhan.

Tumatangis ang marami ngayon sa trahedyang naganap sa Mindanao. Tumangis na tayo di lang miminsan sa Ondoy at Pepeng, sa Marikina at sa Bulacan, at sa marami pang lugar na binisita ng matinding trahedya. Di man tayo natuto sa una, sa ikalawa, sa ikatlo, o sa mga susunod pa, malinaw sa mata ng pananampalataya na tayo ay dapat magising, tayo ay dapat matuto, at tayo ay dapat tumalima sa kalooban ng Diyos. At walang dalisay na ginto at pilak na hindi hinulma sa lantayan sa pamamagitan ng matinding init at apoy ng pagdadalisay.

Dangan nga lamang at hindi apoy ang dumadalisay sa atin, kundi sunod-sunod na baha. Pero iisa ang dapat nating matutunan sa lahat ng ito. Tinatawagan tayo sa isang panibagong buhay. Tinatawagan tayo upang matutong sumunod, matutong maging maka-Diyos, at matutong iwaksi ang lahat ng uri ng kabuktutan, kaswapangan, at panlalamang sa kapwa tao.

Maliwanag na matinding liksiyon ang naghihintay sa atin - ang iwaksi ang pagbebenta ng lupa sa mga alam na nating lugar na daanan ng tubig, ng mga lugar na hindi dapat tinatayuan ng mga bahay. Maliwanag na dapat nating matutunan na ang puno ay hindi na basta na lamang at sukat at walang habas na tinatabas at pinatutumba, para lamang sa ikayayaman ng kaunti. Maliwanag rin na dapat nating tanggalin sa puwesto ang mga namumunong tampalasan at silang pasimuno sa lahat ng uri ng panggagahasa sa kalikasan. Maliwanag rin na ang buhay ng tao ay dapat natin pahalagahan, at hindi itrato bilang animal, bilang insekto na puede paglaruan ng mga banyagang ang tanging pakay lamang ay panatiliin ang level ng kanilang luho at pansariling kapakanan.

Maraming liksyon ... sanlaksang aral ... sandamakmak na pawis at luha ang kailangan. Wala tayong ibang daan liban sa daang tinahak ng Mananakop. Ang daang ito ay tila daan ng parang apoy na nagpapadalisay, hindi lang sa bakal, kundi sa kabuuan ng ating pagkatao.

Halina, Panginoon, at papadalisayin kaming lahat, ayon sa iyong anyo at wangis!

Ika-7 Araw ng Simbang Gabi (B)

Disyembre 22, 2011

Mga Pagbasa:  1 Sam 1:24-28 / Lu 1:46-56

PUSPOS NG GALAK AT PASASALAMAT

Mahirap mapuno ng galak sa mga araw na ito ... Sa bawa't sandaling natutunghayan ko ang mga video at mga larawang makabagbag-damdamin sa trahedyang naganap sa Iligan at sa Cagayan de Oro, mahirap isiping ang hinihintay nating Kapaskuhan ay may tunay at wagas na kahulugan, para sa mga, sa biyaya at awa ng Diyos, ay may pagkakataong magsama-sama, mag-salu-salo at magkaniig pa bilang isang buong pamilya ngayong Pasko.

Hindi ko maubos maisip ang pait at hapdi ng damdaming nararamdaman ng mga namatayan, na bukod pa rito ay nawalan ng buong kabuhayan, ng lahat ng kanilang ipinundar sa mahaba at maraming taon nilang pagsisikhay. Bagama't naranasan ko rin ang maraming paskong kami, bilang isang malaking pamilya, ay nagdiwang sa magkakahiwalay na lugar sa maraming taon, hindi ko maubos maisip ang mga batang mga pamilyang, sa pagkamusmos ng mga anak, at kawalang malay ng mga batang paslit, ay bigla na lamang nagising sa isang katotohanang wala nang masasayang paskong maaring makita sa hinaharap, para sa marami sa kanila.

Sa mga sandaling ito, bilang Pari, wala akong malamang sabihin. Wala akong makitang angkop na pananalitang makapagpapalubag ng kaloobang namimighati, nagdadalamhati, at yinuyurakan ng matinding pasakit na mas matalim pa sa balaraw na tumitimo sa kalamnan.

Isa sa mga dahilan kung bakit ako ay nag-aral ng counseling/therapy ay ito. Maaga akong nakadanas ng pagdadalamhati ng isang Ina na nawalan ng isang anak noong panahon ng mga Hapon. Noong ako ay bata, malimit kong makita ang Nanay Ipay (Lola ko sa Ina) na sa pagdating ng takipsilim ay laging tumatangis mag-isa. Nakatingin sa lumulubog na araw ay habang ang mga labi ay nagdadasal ng orasyon, ay panay naman tulo ang luha ng pagtangis sa kanyang anak na lalaking pinaslang ng mga sundalong Hapon (o Koreano).

Hindi ko makakalimutan nang kami bilang mga bata ay naglalaro ng baril-barilan. Sapagka't iniidolo namin noon si Fernando Poe, Jr. kaming lahat ay nagiging sundalong Pinoy  (o Americano) at sundalong mga Hapon. Nagpapanggap kaming mga Hapon o Kano, at panay ang gaya namin sa salitang Hapon na natututunan namin sa mga sine ni Fernando Poe. Isang araw, nakita namin ang Lola namin na bigla na lamang natigilan, nanginginig ang buong katawan, nang makita niya at marinig na nagpapanggap bilang mga Hapon. Ngayon sa aking katandaan, ay alam kong ito ay isang halimbawa ng tinatawag naming Post-traumatic stress disorder, isang sikolohikal na kondisyon ng isang taong hindi pa lubusang nakalalampas sa pagtangis sa isang biglaan at malupit na pagkapatay sa kanyang anak.

Ang puso ko ay patuloy na nagsisikap yumakap sa lahat ng tulad ng Lola namin, na aming binigyang-pasakit nang kami ay nag-asal Hapones, na ngayon ay nagdadaan sa hindi natin lubos na mauunawaang kahirapang pangloob.

Nguni't bilang Pari ay tungkulin ko rin na ikonekta ito sa magandang balita ng Panginoon.

Pero tatapatin ko kayo ... ang magandang balita ng kaligtasan ay hindi nakamit kailanman liban sa daan ng pighati, daan ng paghihirap, at daan ng pagtalikod sa sarili. Ilang beses na natin binigyang pansin ang dakilang pagkatapon ng bayan ng Diyos, na siyang naging dahilan kung bakit si Isaias at ang iba pang propeta ay nagbigay hula, nagwika, at nangako tungkol sa darating na kaligtasan mula sa Diyos.

Tatapatin ko uli kayo ... Ang lahat ng maganda sa araw ng Pasko ay hindi magaganap kung walang tulad ni Ana, na matagal nag-asam, matagal naghintay bago magka-anak. Hindi matutupad ang kaligayahan ng Pasko kung walang Zacarias at Elisabet, Joaquin at Ana, at Maria na, sa kabila ng kagulumihanan, ay nagsuong ng sarili sa matinding pananagutan. Hindi mangyayari ang kasaganaang isinasapuso natin tuwing Pasko, kung walang Jesucristong nag-alay ng buhay, nagdaaan sa lahat ng uri ng pasakit at hilahil, maganap lamang ang pangako ng kanyang Ama.

Sa aking pagbabalik-isip sa buhay ko, hindi kami makararating sa narating namin, at makatapos hanggang sa postgraduate level, kung wala kaming magulang na marunong magsinop, marunong magtiis, at marunong magpaliban ng kanilang sariling kapakanan para lamang kami ay mapag-aral. Sa maraming mga pista sa aming bayan, na wala kaming panghanda, ay hindi kami makakatikim ng masarap-sarap kung wala kaming Nanay Ipay na, lingid sa aming kaalaman, ay may paiwi palang baboy kung kani-kanino, upang paghahati-hatian ng tatlo niyang anak, at napakaraming apo. Siya, na hindi naman nagkakain ng baboy, ay siyang nag-paanyo upang kami ay makatikim rin ng kaunting handa sa Pasko o Pista.

Mga kapatid kong nagdadalamhati ... Ito yata ang buod ng magandang balita na dapat nating ikagalak. Walang kaligayahang naghihintay, kung walang kapaitang handang tanggapin nang maluwag sa puso. Walang ginhawa kung walang paggawa, at walang tagumpay kung walang pagsisikhay.

Ito ang telon sa likod ng awit ng pasasalamat ni Ana at ni Maria. At ang telon na ito ay kwento, hindi ng isang maluwag at marangyang pamumuhay, kundi isang salaysay ng pagpapahindi sa sarili, paghihintay, pagsisikhay, at pag-aalay ng kaunting meron sila.

Ang Diyos na nagkakait kumbaga ngayon, ay may nakalaang luwalhati hindi maglalaon. Ang luwalhating pangako niya ay higit pa sa anumang makamundong bagay na atin ngayong inaasam, na ngayon ay ipinagdadalamhati natin at tayo ay nawalan, o naubusan, o hindi napagkalooban.

Ito ang dahilan kung bakit sa kabila ng lahat, ay dapat tayo magpasalamat sa kanya. Sa kabila ng lahat, ay dapat tayong umawit. Sa araw ng Pasko, wala mang anumang rangya o yaman o anumang inaasam ng lahat, magsaya tayo. Sapagka't ito ang buod ng pasko ... Puspos tayo ng galak at pasasalamat, sapagka't ang dakilang kaloob na si Kristong Panginoon, ay sumasaatin, at hindi na kailanman maanod ng baha, madadala ng mga mandarambong, at maipagkakait ng mga pulitikong pulpol, at masisibang negosyante na ang tanging pakay ay makapanlamang, makapanlait, at makakitil ng buhay ng mga anak-pawis at mga simpleng taong ang tanging hanap, tulad ni Ana, ay ang kaloob ng isang sanggol na lalaki.

Siya si Jesus. Siya ang ating buhay. Siya ang dahilan ng Pasko. At siya ay Emmanuel, sumasaatin!

Ika-6 na Araw ng Simbang Gabi (B)

Disyembre 21, 2011

Mga Pagbasa: Zof 3:14-18 / Lucas 1:39-45

NAGMAMADALI, NAPUSPOS, NAGALAK!

Nagmamadali at nagkukumahog ang marami ngayon sa maraming bagay. Sunud-sunod ang Christmas Party, at patas ang listahan ng dapat pang gawin, dapat pang bilhin bago dumating ang Pasko. Puspos ng pag-asa ang marami, at paspas rin ang kilos ng higit na nakararami upang gawing masaya ang Kapaskuhan. Sa bawa't lansangan, sa bawa't tienda at pondohan, sa mga Malls at kainan, bakas ang galak sa labi, sa mukha, sa buong katauhan.

Payat man ang petaca, puyat pa rin at masaya tayo sa Simbang Gabi. Salat man sa karangyaan wala pa ring puknat ang niloloob na pag-asa ng Pinoy.

Nguni't nais ko sanang lahat tayo ay tumigil sumandali at magnilay ... parangal sa mga mahigit na isang libo nang alam nating namatay sa baha sa Iligan at Cagayan de Oro ... Huwag natin hayaan na ang ating pagmamadali, ang lahat nating kagalakan, ay pumawi sa puspusan rin nating pakikiramay sa pagdurusa ng ating mga kababayang wala nang susunod pang paskong paghahandaan, matapos ang isang malagim at mapait na pagdaluyong ng dilubyo sa kanilang pagkatulog.

Magpasalamat tayo at sa hiwaga ng kalooban ng Diyos, sa hiwaga ng pagdurusang sumasagi sa tao, dito man o duon, saanman at kailanman sa mundong ibabaw, tayo ay hindi kabilang sa mga sa sandaling ito ay tumatangis at naghihinagpis. Kung hindi sa biyaya ng Diyos, ay naruon rin tayo ... Kung hindi sa grasya at kaloob ng Maykapal, ay tayo man anumang sandali, ay maaring bawian ng buhay.

Sino ba naman ang mag-iisip na may eroplanong babagsak sa kanyang bubungan isang hapon ng Sabadong, nagpapahinga sila makatanghalian? Sino naman kaya sa atin ang mag-iisip na ang ulang bubuhos sa lugar natin sa ilang oras, ay katumbas sa ulang bumubuhos loob ng apat na buwan?

Sino sa atin ang tulad ng dalawang matandang si Zacarias at si Elisabet, na sa katandaan nila ay tumanggap na ng isang mahiwagang tungkulin mula sa Diyos? Sino ang mag-aakalang ang dalagitang si Maria, na ipinagkaloob ng kanyang butihing magulang na sina Joaquin at Ana, ang siyang hihirangin at susuguin ng Diyos upang maging Ina ng Mananakop? At sino sa atin ang makapagtutukoy nang tahasan na tayo ay makaaabot ng edad ni Joaquin, ni Ana, ni Zacarias at Elisabet?

Ewan ko sa inyo, ngunit ang mga naganap kaunting araw bago mag Pasko ay lubhang nagpalungkot sa akin. Ilang beses rin akong lumuha nang makita ko ang mga larawang mahigit pa sa isang libong kataga ang halaga - ang mga di inaasahang pasakit sa mga taong walang kamalay-malay ... ang paghihirap na binabata ngayon ng mga taong tulad natin, noong nakaraang linggo ay nagmamadali rin, puspos rin ng pag-asa at pag-aasam, at tigib rin ng kagalakan bago mag Pasko. Ilan sa mga batang namatay ang nagbibilang ng ilang tulog pa bago mag Pasko? Ilan sa kanila ang tulad natin ay nagmamadali at masayang naghihintay?

Mahiwaga ang balak ng Diyos. Mahiwaga ang naisin at kaloob ng Diyos. Walang naka-uunawang lubos na tao, at pati kaming mga pari ay halos maubusan ng salita upang bigyang liwanag ang bagay na taal at tahasang walang katuturan, batay sa makataong pagtingin at pagkilatis.

Nguni't minsan ko pang sasabihin ... Ito ang dahilan kung bakit tayo ay naparito. Ito ang dahilan kung bakit tayo ay patuloy na nagmumuni sa Kanyang Salita. Ito ang dahilan kung bakit tayo ay nagbubulalas pa rin ng papuri at pasasalamat sa Kanyang Panginoon ng buhay at kamatayan.

Sapagka't wala tayong iniwan kay Maria ... nagulumihanan, nagtaka, nabalisa. Wala tayong iniwan kay Joaquin, kay Ana, at lalu na kay Zacarias at kay Elisabet - matatanda nang dapat sana ay nakaupo na maghapon sa tumba-tumba at nagmamasid na lamang sa pagdaloy ng panahon.

Tayong lahat ay lubhang nangangailangan ... mga taong nabubuhay na nalulukuban ng kadiliman, at sa kadilimang ito ay pinagkalooban ng isang matinding kaliwanagan, sa pamamagitan ng pangakong Mesiyas na isisilang!

Mabigat na pananagutan ang tinanggap ni Maria... Hindi niya maarok ... hindi niya maubos maisip. Subali't sa kanyang kagulumihanan, ay nakuha pa rin niyang gumawa ng hinihingi tuwing ang kapwa ay mayroong higit na matinding pangangailangan. Sa kanyang kasalatan, sa kanyang pagiging kagampan rin, sa kanyang kahirapan, ay nakuha niyang "magmadali." Nakuha pa rin niyang akuin na siya nga ay "puspos" ng biyaya mula sa itaas, at sa kanyang kagalakan, ay nakuha pa rin niyang ibahagi ang kanyang angkin at tinanggap na yaman mula sa kaitaasan.

Puspos ng biyaya, paspas rin siya sa pagtulong sa kapwa, kay Elisabet, na katulad niya ay lubha ring nangangailangan, kundi naguguluhan. Sa Latin, may kasabihan, "manus manum lavat." The hand washes the hand. Subukan ninyong maghugas ng isa lang kamay... Di ba imposible? Subukan ninyong hugasan ang dalawang kamay ... Ito ang tama, ang kamay ang siya ring naghuhugas ng kamay.

Ang mahihirap ang siya ring tutulong sa mahihirap. Ang salat ang siya ring handang aminin na sila ay puspos ng biyaya, at handa rin magpasalamat. Ang mga puno na ng kung ano-ano, ay wala nang puedeng tanggapin ... wala nang puede pang punuin ... nguni't ang salat ay madaling mapasaya, madaling magpasalamat, sapagka't alam niyang wala siyang taglay na anuman, na hindi niya tinanggap.

Todo es gracia. Todo es vida. Ang lahat ay biyaya. Ang lahat ay buhay. Ito ang turo ni Santa Teresa de Avila. Ang taong salat, nguni't tumatanggap na siya ay puspos ng biyaya mula sa Diyos, ay taong sagana, taong nagmamadali, puspos, at puno rin ng kagalakan.

Gawin natin ang paskong ito na pasko ng kapuspusan at kagalakan. Tayo na't magmadali, upang ang iba ay makadama sa pamamagitan natin, ng dakilang hiwagang ito ng Diyos na nagmamahal sa kabila ng lahat ng uri ng kaguluhan, kapighatian, at kasalanan ... at tayo ang una sa listahan niya.

Hindi ko maaaring tapusin ang pagninilay na ito na hindi ko ibabahagi ang nagpaiyak sa akin kahapon nang aking marinig. Noong ang eroplano ay bumagsak malapit sa kung saan ako naruon ngayon, sa Better Living Subdivision sa Paranaque, ang dalawang piloto na batid nilang sila ay tiyak na bubulusok pababa ay nagpakita ng maka-Kristiyanong "pagmamadali, kapuspusan, at kagalakan." Bago pa man bumulusok pababa ang eroplano, dalawang bagay ang kanilang ginawa: nagpaputok ng baril upang magbigay babala sa mga tao sa ibaba na sila ay malapit nang bumagsak. Ikalawa, hinablot nila ang bag na may lamang maraming pera at inihagis sa labas ng kanilang bintana upang kahit papaano ay may makinabang sa pera.

Para sa akin, sila ay mabubuting tao. Puspos rin sila ng biyaya. Sa halip na hayaang masunog ang pera, itinapon upang may makinabang. Nguni't hindi lamang ito ... ang biyaya ay nagbubunga ng biyaya ... grace upon grace .... may nakapulot ng bag ... hindi niya itinago ang pera ... hindi niya inangkin! May bunga ang gawang mabuti. Walang kaduda-duda! May bunga ang lahat ng ating pasakit at panimdim kung ito ay ating ihahanay at iuugnay sa paghihirap ng Diyos.

Buhay ang Diyos, at buhay ang biyaya. Buhay ang kawang gawa at kabutihan ... sa kabila ng lahat ... Halina't magmadali. Puspos pa rin tayo ng biyaya. Magalak sapagka't Siya ay darating!

MAGLILIHI, MANGANGANAK, AT TATAWAGIN!

Ikalimang Araw ng Simbang Gabi(B)

Disyembre 20, 2011

Mga Pagbasa:  Isaias 7:10-14 /Lucas 1:26-38

Ayaw natin ng anumang bitin ... Gusto natin ay todo-todo, kompleto, hindi isang bagay na iniiwan kang naglalaway pa at umaasa pa ng higit pa. Noong bago pa ang Jollibee, hindi bitin ang bawa't order mo. Malaki ang balot ng kanin, (na kalimitan nuon ay hindi nauubos ng mga bata), at hindi tinitipid ang gravy. Ngayon, parang dadalawang subo na lamang ang kanin, at ang hamburger nila ay parang dadalawang kagat lamang.

Iyan ang dahilan kung bakit nauso ang UNLI rice ... pinauso ni Mang Inasal, na ngayon ay pag-aari na rin ng makapangyarihang bubuyog na nakausli ang puwet. Lahat ng UNLI ay kumikita, sa kadahilanan ngang ayaw natin ng anumang bitin o kulang.

Ayaw rin natin ng mga kwentong alanganin ang wakas, yung mga nobelang ang katapusan ay nakabitin sa ere, nakayangyang sa alanganin, at ang nanunuod ang dapat gumawa ng kanyang sariling katapusan. Wala na sa uso ang komiks noong araw na "wakasan" - walang "itutuloy" na nakakabitin.

Ayaw natin ng mga proyektong hindi tapos ... mga kalsadang sinimulan ngunit walang siguradong pagwawakas. Sa Bohol, may isang tourist attraction, sa Loboc ... isang tulay na tinutumbok ang isang lumang simbahan na kung natapos ay sana'y nawala na sa mapa ang matanda at mayaman sa kulturang simbahan. Bitin na bitin ... isang malinaw na palatandaan ng katiwaliang umaalingawngaw at hindi maikukubli.

Ayaw natin ng anumang kaunti na lamang sana ay tapos na. Kay raming mga nagsimulang mag master's studies at doctoral studies ... Karamihan sa kanila ay natapos lamang ang academics, pero walang thesis o dissertation. Ang kanilang degree? ABD ... anything but dissertation! Ito ang tunay na bitin ... puro simula, walang katapusan. Isang proyektong nabuksan, nguni't hindi nasaraduhan. Isang mithiing sinimulan, nguni't  walang katapusan, walang "closure," sabi nga natin sa Ingles.

Pues, tingnan natin ang kwento tungkol sa simula, o sa bukang liwayway ng kaligtasan ... isang kwentong may simula at may kaganapan! Di ba't ang Diyos mismo ang nagsabi na siya ay ang Alpha at ang Omega, ang simula at ang wakas? Di ba't sa bawa't bukang liwayway ay may takipsilim, at sa bawa't paggising ay may pagtulog, at sa bawa't simulaing taludtod ay may panghuling saknong? sa bawa't tula, sa bawa't awit, sa bawa't himig, may umpisa at may tapos ...

Di ba't sa bawa't maikling kwento na may kilos pataas, ay may kilos pababa (rising action and denouement?) Hindi bitin ... hindi kapos ... kundi taos, tapos, at lubos!

Ito ang pangakong binitiwan ng Panginoon sa pamamagitan ni Acaz - "Ang Panginoon na rin ang magbibigay ng palatandaan: maglilihi ang isang dalaga at manganganak ng lalaki at ito'y tatawaging Emmanuel."

May simula - maglilihi. May gitna - manganganak. At may wakas - tatawagin siyang Emmanuel. Tuluyan, hindi ginitlian. Hindi pinigilan. Hindi tinutulan, at hindi pinagtaksilan ang batang ipinaglihi!

Magulo ang lipunan natin. Sapin-sapin at susun-suson ang suliranin. Di pa man natatapos ang marami, bigla namang naulit ang Ormoc, ang Ondoy, ang Pepeng, at ngayon ang Sendong. Paulit-ulit. Di na tayo natuto. Di na tayo nakabatid at nakatanda. Matapos rumagasa ang tubig mula sa bundok sa Tanay, at sa buong Sierra Madre, na ikinamatay ng napakarami noong Ondoy at Pepeng, heto na naman, sa Mindanao naman.

Nguni't isa lamang ito sa mga problemang hinaharap natin. Ang isa na mas masahol, sapagka't isang problemang moral ay walang iba kundi ito - ang pagpigil sa isang tuluyang kwento ng buhay ng maraming bata dahil sa balak na RH law. Simula pa lamang ay tepok na ang bata. Sa paglilihi pa lamang ay tigok na ang mga walang kamuang-muang. Kung sa paglilihi pa lamang ay binitin na at pinuksa na, paano pa kaya ang kasunod nito - ang panganganak? Paano pa kaya ang normal na katapusan ng kwento ng isang buhay, tulad nyo at tulad ko - ang mabigyan ng ngalan? Tulad ng tinawag na Emmanuel - ang Diyos ay sumasaatin?

Hindi na para sa atin ang pagsikapang maghanap ng masisisi sa trahedyang ito. Lahat tayo ay bahagi nito. Lahat tayo ay kasama nito. Tayong lahat ay mga taong pag minsan ay hadlang kumitil, handang sumiil, at handang pumigil sa paggawa ng mabuti. Tayo'y mga taong masakalanan, makasarili, at mapagkait.

Handa tayong kitlin ang buhay na hindi pa isinisilang upang ituloy ang sarili nating kwento ng pagpapasasa, at paghahanap sa sariling ikagiginhawa. Kwento lamang natin ngayon at dito ang may simula, may gitna, at may katapusan.

Ngayon pa man, dagsa na ang sisihan dahil sa trahedya. Sa mga sisihang ito, hindi napapansin ang mga tampalasang walang puknat na sumisila at naninira ng kalikasan, lalu na ng mga kabubatan at kabundukan. Sanay sila magtago. Sanay sila magkunwari. Nguni't alam ng lahat, na wala nang natitira halos na gubat sa bayan natin, at pati mga bundok ay napatituluhan ng mga tonggresista at mga  governator na walang alam kundi ang manira ng kalikasan para magkapera sila sa sunod na eleksyon, para sa kanilang sarili o sa mga anak, o sa mga apo hanggang sa mga apo sa tuhod. Sila lamang ang hindi bitin. Laging sagana. Laging kompleto. Panay labis at walang kulang. Sa maraming pagkakataon, parang sila lamang ang may karapatang "maglingkod sa bayan," diumano.

Ang tanging ni walang simula ay mga batang ipinaglihi, nguni't hindi kailanman ipanganganak sapagka't labag sa "kalusugan ng nanay," at lalung hindi mabibigyan ng pangalan.

Matindi ang pagkamakasalanan ng ating bayan. Nakasusuklam. Nakaririmarim. Sana'y sa ikalimang araw na ito ng Simbang Gabi, habang daan-daang libo ang tumatangis at naghihirap sa CDO, sa Iligan, at sa iba pang lugar sa Mindanao, ay matuto tayong magpasya na hindi payagan ang pag-aasal bitin, ang gawaing kitlin ang buhay, hindi pa man nabigyang pansin ng taong ang inuuna ay sarili, sa ngalan ng "kalusugan" at ang hinihingi (at binabayaran) ng mga banyagang makikinabang sa dambuhalang programang ito.

Hayaan nating ang Diyos ang siyang magpasya sa buhay, yamang Siya ang Diyos ng buhay at may akda ng buhay.

Halimbawang tumataginting ang isang dalagang nanganak sa pagkadalaga kumbaga, galing sa Espiritu Santo. May dahilan siya upang putulin rin ang kwento ng kanyang anak, kitlin, kundi man ang kanyang buhay, at pigilin ang katuparan ng balak ng Diyos. Nguni't hindi. Naglihi siya. Nanganak siya. At pinangalanan ang anak niya bilang Emmanuel - ang Diyos na sumasaatin. May simula. May gitna. At may katuparan!

KALUGUD-LUGOD SA PANINGIN; NAMUMUHAY AYON SA TUNTUNIN

Simbang Gabi, Ika-apat na Araw

Disyembre 19, 2011

Mga Pagbasa: Hukom 13:2-7.24-25 / Lucas 1:5-25

Maraming tao ang naantig ang puso at damdamin sa isang video na nagpatanyag kay Lola Cevera, isang palimos na araw-araw nagtutulak ng kanyang kariton at nabubuhay sa kusang anumang ibigay ng sinumang makapansin sa kanya. Sa loob ng ilang araw, parang isang matinding mikrobyo o virus sa facebook ang video na naipaskil tungkol kay Lola.

Tunay na kalugud-lugod sa paningin, bagama't nakapanlulumo nating isipin at limiin. Matay nating isipin, ilang daan, ilang libo kayang Lola Cevera ang naglipana sa mga lansangan, na tulad niya, ay kailangang hindi lang kaawaan, bagkus tulungan? Ilan kayang matanda na dapat sana ay nagpapalubog na lamang ng araw sa katahimikan at konting luho, ang nagkakayod pa rin, sa bawa't araw na ginawa ng Diyos?

Nakapanlulumong isipin ... nakatatakot mabatid at malaman natin. Ang totoo kung minsan ay hindi lang masakit ... mapanuot rin, at mapagsuri ... tumitimo, hindi lang sa puso, kundi pati sa kalamnan at kasu-kasuan ng taong handang humarap sa totoo.

Panalangin kong ang bayan natin ay makapansin, hindi lamang kay Lola Cevera, kundi, pati sa lahat na ikinakatawan ng kahinaan, kawalang-kaya, at kasalatan ni Lola Cevera.

Tumbukin natin agad ang masakit na katotohanan ... dalawang uri ng tao ang mahina, walang kaya, at walang kalaban-laban sa mga malalakas, matitikas, matipuno, at walang pansin sa tunay na kahalagahan ng tao - ang matatanda (tulad ni Lola Cevera) at ang mga bata, lalu na ang hindi pa isinisilang!

Pero tingnan muna natin ang kwento ng ebanghelyo. Tinutumbok nito ang dalawang matanda, na nagpapalubog na ng araw ... si Zacarias at si Elisabet. Dapat sa dalawa ay naka-upo na lamang sa tumba-tumba, habang nanonood sa pagdaloy ng panahon at pagtakbo ng mga nagaganap sa kapaligiran. Dapat silang dalawa ay wala nang inaalala, wala nang pinoproblema, at wala nang dapat pang alagaan at panagutan.

Pero, ibahin natin ang mga taong "kalugud-lugod sa paningin ng Diyos." Ibahin natin ang taong may takot sa Diyos. Ibahin natin ang dalawang matandang, mayroong tunay na pinagtandaan, at tunay na may pananagutan.

Bagama't matanda, sila ay may dangal at pananagutan, may pinanghahawakan ... may tinutupad at pinaglilingkuran, ... may pagpapahalagang pinangangalagaan.

Dalawa silang matanda na hindi lang matandang walang silbi. Ayon kay Lucas, hindi lamang sila "kalugud-lugod sa paningin ng Diyos, kundi namumuhay ayon sa mga utos at tuntuning mula sa Panginoon."

At ito ay hindi lamang isang press release o pakawalang scoop sa mass media. Hindi lamang ito isang viral video na dahil sa isang may kayang nagpaskil ng video, ay natanghal at nakilala ng balana.

Tingnan natin kung ano ang kanilang ginawa. Inatangan pa sila ng Diyos ng isang pananagutan. Naglihi si Elisabet sa kanyang katandaan. Naging abalang ama si Zacarias sa kanyang kahinaan. Sa kanilang dapat sana'y panahon na ng pamamahinga, muli pa silang tinawagan ng Diyos, muli pang inaasahan, muli pang inatangan ng pananagutan - ang maging ama at ina ni Juan Bautista.

Paano na lang ang kanilang retirement? Paano na lang ang kanilang inipong pera sa bangko? Paano na lang kanilang pangarap na makabili ng condominium sa tabing dagat, sa Nasugbu, o sa Palawan kaya? Paano na lang ang inaasam sana nilang pagpapasasa sa sarili, tutal sila naman ay retirado na? at nakapangahoy na kumbaga?

Paano na lamang ang pag-aalaga ng isang bagong "asungot" sa buhay? Paano kaya nila itataguyod ang isang batang kailangan pasusuhin, kailangang arugain, kailangan paramitin at pakainin at pag-aralin? Ang lahat ng mga tanong na ito ay hindi biro, hindi isang nakatatawang pansing video, na matapos mapanood ay wala nang kinalaman sa buhay ng nakakita!

Ang mga pangambang ito ay walang iniwan sa pangamba ngayon ng mga tao, kung kaya't sang-ayon silang kitlin ang bawat buhay na nabubuo sa sinapupunan ... sobrang dami na raw ang tao, sobrang dami na raw ang mahirap, sobrang dami na ang nag-aagawan sa yaman ng mundo, at dapat pigilin na ang tao sa pag-aanak at pagpaparami. Hindi tamang sila ay lumabas at mabasa at baka dumaming parang gremlins.

Isipin natin sandali ... Kung si Zacarias kaya'y nakinig sa Senate investigation, o nakinig sa mga maka-kaliwang mga mambabatas, o sa mga madadamot at masisibang makapangyarihan na ayaw ibahagi ang kanilang yaman, matutuloy kaya ang drama ng kaligtasan? May dahilan ba kaya tayong magtipon tuwing simbang gabi at patuloy na umasa?

Dalawang bagay ang malinaw na liksiyon ng matandang tulad ni Lola Cevera, Zacarias at Elizabet, at ng mga walang kayang musmos, o batang nabubuo pa lamang sa sinapupunan ... pawa silang mahalaga sa Diyos. Kalugud-lugod sila sa paningin ng Diyos. Nguni't may ikalawang dapat tayong bigyang pansin ... hindi sapat ang pa-cute ... hindi sapat ang puro porma, at grandstanding tuwing Senate investigation o kampanya tuwing eleksyon ... hindi sapat na kalugud-lugod tayo sa paningin ng tao. Dapat rin tayong  kalugud-lugod sa paningin ng Diyos, at higit sa lahat, tulad ni Zacarias at Elizabet, na sa halip na maupo na lamang sa balconahe at uuga-uga sa tumba-tumba, ay nagbanat-buto pa, nagsikap pa, at nakipagtulungan pa sa Diyos, at namuhay ayon sa mga utos at tuntuning mula sa Panginoon."

Halina! Bumangon at gumising. Bata man, matanda, buhay na o binubuo pa sa tiyan, o uugud-ugod nang tulad ni Lola Cevera, ang lahat ay tinatawagan sa buhay na mahalaga at hindi natutumbasan ng anumang makamundong bagay na labag sa utos at tuntunin mula sa Panginoon.

MAGANAP NAWA, AYON SA IYONG WIKA!

Ikatlong Araw ng Simbang Gabi (B)

Disyembre 18, 2011

Mga Pagbasa: 2 Sam 7:1-5.8-12.14.16 / Ro 16:25-27 / Lu 1: 26-38

N.B. Ito ay alternatibong pagninilay liban sa naipaskil ko nang pagninilay para sa ika-4 na Linggo ng Adbiyento. Ang pagbasa, maging sa Misa sa madaling araw, ayon sa batas liturhiko, ay nararapat halaw sa ika-apat na Linggo ng panahon ng Pagdating (Adbiyento).

Malimit natin marinig at gamitin ang salitang “harinawa!” Pag may nabanggit ang kausap natin na gusto natin, na siyang inaasam rin natin, ang ating sagot tuwina, ay “Harinawa!” Mangyari sana! Maganap sana! Magkatotoo sana ayon ang iyong sinabi! Magdilang anghel ka sana! Sana nga!

Ang lahat ng ito ay kataga ng pag-asa, salitang tumutuon sa anumang ating pithaya o sanghaya sa ngayon. Maari itong maging isang panalangin … isang panambit ng pusong nag-aasam, naghihintay, umaasa, at nag-aabang!

Nguni’t ito rin ay maaring maunawaan na isang pagtatalaga ng sarili, ang pagkakaloob ng sarili sa isang hangarin na maari namang hindi natin lubos na gusto, ganap na nauunawaan, o hindi natin tahasang maarok, matanggap, o lubos na makursunadahan. Kung gayon, ito ay isang katagang pumapawi sa agam-agam, sa pangamba, at sa pagdududa.

Pero may isa pang posibleng kahulugan ito … Ang “harinawa” ay maaaring katumbas sa pag-ayon, pakikibagay sa isang panagimpang sa wari natin ay tila walang kahulugan, nguni’t, sa kabila ng ating pangamba, ay atin namang maluwag na tinatanggap at sinasang-ayunan, sapagka’t hindi na mababaw na paniniwala ang tangan natin, kundi matimyas na pananampalataya!

May katotohanan sa mungkahing ang pananampalataya ay may kinalaman rin, kahit papaano, sa salitang “taya.” (wager sa Ingles). Ang sinumang tumataya ay hindi gumagawa nito dahil sa alam niya at sigurado siya sa kanyang tinatayaan. Ang sinumang “nagtataya” ng panahon, ay nagkakaloob lamang ng tinatawag nating edukadong panghuhula, (educated guess), isang pagsasabi, batay sa alam sa kasalukuyan ng agham, sa kung anong uring panahon ang mararanasan natin.

Sa ganitong pagtataya, hindi na ang kaalaman natin ang inaasahan natin, kundi, umaasa tayo, na may higit na maalam kaysa sa atin upang gumawa ng matalino at kapani-paniwalang pagtatantiya (pagtataya) ng kung ano ang puedeng maganap.

Nais kong isipin na sa araw na ito, ikatlo ng Simbang Gabi, isa sa tema na dapat natin ngayong pagnilayan ay may kinalaman sa halimbawa ni Maria, ang nagsabing “harinawa!” Maganap nawa ayon sa iyong wika!”

Ito para sa akin ay ang halimbawa ng pagtataya batay sa pananampalataya… ang paglalagak ng kanyang paniniwala, hindi sapagka’t tiyak siya sa magaganap, o hindi sapagka’t naunawaan niya ang sinabi ng anghel, bagkus bagama’t hindi niya nauunawaan, ay nagkaloob ng kanyang buong-buong pagtitiwala sa salita ng sugo ng Diyos.

Marami rin tayong hindi maunawaan sa buhay natin ngayon. Hindi ko maunawaan kung ano ang balak ng Diyos at patuloy ang paglago ng persekusyon laban sa mga kristiano sa maraming lugar sa daigdig. Hindi ko maunawaan bakit kay raming taong, sa kahahilanang hindi sila naniniwala kay Kristo, ay muhing muhi sila sa mga taong nagdiriwang ng Pasko, at bumabati ng “Maligayang Pasko.” Hindi ko maunawaan, kung bakit sa kabila ng lahat ng ginawa na natin, patuloy pa rin ang gulo at sapawan at bintangan at parusahan at gantihan sa ating buhay politica dito sa bayan natin. Hindi ko maintindihan kung bakit ang pinakamalaking bayang kristiano sa Asia, ang siyang pinaka puno ng katiwalian, kadayaan, katakawan, at pagsasamantala sa kapwa, saan mang antas ng lipunan.

Pumunta tayo sa Simbahang ito na puno ng mga katanungan, tigib ng pangamba, at balot ng pagdududa. Marami tayong mga agam-agam at iba pang bumabagabag sa damdamin natin.

Tulad ng mga sinabi ko na sa aking panulat, ang bawa’t paglapit natin sa Eukaristiya ay isang pagpapalago, pagsasabuhay, at pagpapalalim ng kung ano ang ating binigyang “taya” sa buhay natin. Ano nga ba?

Mayroong ang kanilang tiwala ay nasa pera at yaman. Iyan ang dahilan kung bakit walang patid ang taya nila sa Lotto …

Mayroong ang kanilang pag-asa ay nasa mga politico … Iyan ang dahilan kung bakit ang tinatayaan nila tuwing eleksyon ay iyong namimigay ng pera, ng bigas, at ng patong-patong na mga pangakong wala ni isa man ang nagaganap.

Mayroong rin namang nawalan na ng tiwala sa anumang pagtataya … Wala na silang paki-alam at pakikisangkot sa lipunan … Nagsawa nang maniwala … nagsawa nang maghintay … at wala nang tinatayaan kundi kung ano ang mangyayari sa kanilang paboritong artista, o kung ano ang sunod na kabanata sa kanilang paboritong telenobela. Ang tinatayaan nila ay ang takbo ng buhay ng mga mag-syotang artistang biglang naghihiwalay, at sisikapin nila at sisikaping malaman kung ano ang namagitan sa paghihiwalay ni Piolo at ni KC.

Marami ay nawalan na ng hibla ng pag-asa. Sa halip na “harinawa” ang kanilang bukambibig ay “bahala na… bayaan mo na … hayaan mo na silang mag-away sa itaas … wala akong pakialam kung magbangayan ang judicatura at ang ejecutivo … wala akong paki-alam kung mapasa man o hindi ang RH bill …  Wala na akong anumang tinatayaan sa buhay!”

Isipin nyo nga sandali! … Kung ang dalagang kinausap ng anghel ay nagwalang bahala, nagwala, at nagsabing “bahala kayo sa buhay nyo,” magaganap kaya ang lahat ng pinanghahawakan nating katiyakan? Kung si Maria kaya ay hindi nagtaya ng sarili, hindi umasa, at hindi nagkaloob ng isang malalim na pagtugon sa paanyayang hindi niya lubos na nauwaan, may dahilan kayo tayong magtipon dito sa umagang ito?

Malaki ang bunga ng pagwawalang bahala, tulad na malaki rin ang kahihinatnan ng pagwawalang hiya sa lipunan! Malaki ang epekto ng pagwawala at pagiging pakawala. Nada … zero … niente … nil …

Nagtaya si Maria ng sarili … Bunga? Pinuno siya ng grasya … Nagbunga nang masagana, sapagka’t siya ay naniwala, nanampalataya, at nagtaya ng buhay at lahat lahat sa kanyang sinabing ngayon ay dapat rin nating dasalin: “Maganap nawa ayon sa iyong wika!”

Fiat voluntas tua! Adveniat regnum tuum! Fiat mihi secundum verbum tuum!

Pagtataya! Pagtatalaga ng sarili. Pagkakaloob ng kaganapan ng pagkatao … Sa Diyos … na tanging siyang may kaya upang maganap ang kanyang sinabi. Maganap nawa ang ating pag-asa, ayon sa kanyang wika, sa kanyang panahon, sa kanyang pamamaraan!

HANGGANG SA DUMATAL ANG TUNAY NA HARING SA SETRO’Y MAGTATANGAN

Ikalawang Araw ng Simbang Gabi (B)

Disyembre 17, 2011

Mga Pagbasa: Genesis 49:2.8-10 / Mt 1:1-17

N.B. Natutuwa naman ako at marami ang naghihintay sa aking “patak” sa buong siyam na araw. Salamat lalu na sa mga kapwa Pinoy na nagkalat sa mahigit na 120 bansa sa buong mundo. Marami sa aking tagabasa ay galing sa kanilang hanay! Huwag matakot, huwag mangamba! Malapit na ang kanyang pagdating!

Kung sadyang ukol, ay tiyak na bubukol, sabi nga namin sa Mendez, Cavite. Maaga pa man, sa mula’t mula pa ng kasaysayan ng bayang Israel, bago pa man naging Israel si Jacob, ang hula tungkol sa pamumuno sa kanyang lipi ay nahayag na … Ang kanyang anak na si Juda, diumano, ang siyang pagmumulan ng itatanghal na “tunay na Haring magtatangan ng setro.”

Mahalaga ang mangarap para sa isang tao. Noong kami ay mga bata pa, pangarap namin lahat ang maging ganito  o ganuon … makapag-aral sa Maynila at maging matagumpay sa ano mang larangan ng buhay. Tuwing malalapit ang pasko, bagama’t salat sa rangya at maraming bagay sa mundo, lahat kaming mga batang paslit ay nangangarap, naghihintay mabisita ni Santa Claus at maambunan ng kung ano mang kaloob na laman ng kanyang mahiwagang karuwahe sa alapaap!

Mahalaga para sa kaninuman ang matutong maghintay, matutong magtiis, at matutong umasa. Bagama’t tuwing Pasko ay hindi dumating ang pinaka-aasam na laruan, tuwing magpapasko ay patuloy kaming naghihintay, umaasa, at nag-aasam!

Ganito katibay ang pag-asa ng isang bata. Hindi nabibigo. Hindi nasisiphayo. At hindi nagtatampo kung wala mang dumating ayon sa kanyang inaasahan.

Subali’t iba ang maghintay sa isang bagay na hindi galing sa isang pangako, kaysa sa paghihintay sa anumang bunga ng isang matibay na pangako. Ang maghintay sa isang hindi naman ipinangako ninuman, ay maaring mauwi sa wala, sa kabiguan, sa kalungkutan.

Hindi ito ang diwa ng pag-asa ayon sa Banal na Kasulatan at sa tradisyon ng pananampalatayang Kristiyano. Kung tutuntunin natin ang kasaysayang isinasalaysay ng Biblia, ang hinihintay natin, ay tiyak … Tulad nga ng sinabi natin kahapon, di magluluwat, darating, magaganap!

Ang aking generasyon ay bihasa maghintay. Hindi mahirap para sa aking mga kababata ang mag-agguanta, magtiis, at maghintay. Sa Pilipinas, kaming mga isinilang 10 taon matapos ang giyera ay marunong magtimpi, sanay magtiis, at maalam umasa. Sanay kami mag-aral kahit sa ilawang ang tawag namin noong araw ay pirok-pirok, isang ilawang may gaas, na ang mitsa ay basahan, na ang liwanag ay pa-pirok-pirok, kumbaga!

At ang lahat ng ito ay may kinalaman sa pangako … pangakong naghihintay para sa mga nagsisikhay, nagsisikap, at nagbabanat ng buto tungo sa pag-angat sa antas ng pamumuhay!

Anong pangako ba ang binabanggit ko? Ang halimbawa ng mga magulang ko, ang pamulat sa amin ng mga matatanda noong araw, na nagsikap, nagbanat ng buto, at hindi nagwaldas ng pagkakataong maging edukado, makatapos ng kurso, at humanay sa mga kagalang-galang ng bayan, na tinitingala ng marami, sapagka’t naiangat nila ang sarili sa anumang kinasadlakang kapalaran. Kasama rito ang mga halimbawa ng mga simpleng magsasakang, sa kanilang kasipagan ay nakapag-paaral ng lahat ng anak, at naging dahilan sa kanilang tagumpay.

Ito ang pag-asang namamayani sa puso ng bawa’t Kristiano tuwing panahon ng Adbiyento, tuwing sasapit ang Simbang Gabi. Hindi ito batay sa isang guni-guni, o sa isang hungkag na pangarap lamang. Ito ay batay sa kasaysayan, isang kasaysayang sa mula’t mula pa ay nakita na, nasilayan, at nabanaag sa buhay ni Jacob, (Israel), ni Juda, na siyang angkang pinagmulan ni David, na siya ring lahing dinaluyan ni Jose, ni Maria, at ang kanyang anak na si Jesus.

Ito ang dahilan kung bakit tayong Pinoy ay napakasaya tuwing Simbang Gabi, tuwing magpapasko. Hindi bunga ito ng isang guni-guni o ampaw na pangarap. Ito ay bunga ng pagsilang, paglaki, pagpapakahirap at pagkamatay ni Jesus sa krus, at ang kanyang muling pagkabuhay.

Kasaysayang ito na walang patid, bagama’t galing sa isang sapin-sapin at salin-saling lahi magmula kay Abraham, hanggang kay “Jose, na asawa ni Maria, na ina ni Jesus na tinatawag na Kristo.”

Nais kong maging bahagi kayo ng aking pangarap. Nais kong maging kasapi kayo ng pangarap ng Diyos, nagkatotoo, naging tunay, … dumating, naganap, ayon sa kanyang pangako.

Lubha tayong naguguluhan ngayon … ang takbo ng politika natin ay walang pinagbago, walang iniwan sa datihan, parang walang pagbabago. Ito ang kasaysayang inuugit ng taong makasalanan. Ito ang salaysay ng buhay ng mga taong nasadlak sa dilim ng kabuktutan at lahat ng uri ng kasalanan!

Nguni’t ito mismo ang kasaysayang pinalitan, binaligtad, at binago ng pagsilang ng Mananakop. Ito ang kasaysayang inuugit, at inuukit ng biyaya, ng grasya ng Diyos, ng pakikipamayan niya sa atin at pagkakatawang-tao tulad natin, sa araw ng Pasko.

Masaya tayo sapagka’t naganap na. Masaya tayo sapagka’t ito ay magaganap pa, sa kanyang buong kaganapang binalak ng Diyos.

Kung gayon, tahan na mga katoto! Iangat ang mga mata, at ang puso sa pangarap na unti-unting nagaganap. Hindi tayo ngayon paapu-apuhap sa dilim, sapagka’t marunong tayong mag-agguanta. Marunong tayong magtiis at maghintay, “hanggang sa dumating ang tunay na Haring sa setro ay magtatangan!”